24 lipca 2021 r. Muzeum Gdańska otwiera Muzeum Bursztynu w gmachu nowo odrestaurowanego czternastowiecznego Wielkiego Młyna. Z tej okazji władze Muzeum zaplanowały wystawę dzieł sztuki, powstałą wokół motywu bursztynu. Osobą wybraną do zaprojektowania i wykonania niektórych ekspozycji jest Jakub Pastuszak, projektant wzornictwa przemysłowego, którego projekty w większości powstają w jego gdańskiej pracowni na maszynach Zortrax. W tym artykule przedstawiamy Jakuba jako artystę, który stosuje drukarki 3D w procesach projektowania przedmiotów użytkowych, a także w trakcie prac dla Muzeum Gdańska.

Potencjał druku 3D we wzornictwie przemysłowym

Jakub Pastuszak, od trzech lat pracujący jako projektant, w przyszłym roku ukończy wzornictwo na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Już jako student współpracował z firmą meblarską, co dało mu duży wgląd w pracę projektanta. Zdał sobie sprawę, że nie chce pracować tylko wirtualnie. Jego największą inspiracją stali się ludzie, więc w swoich projektach postanowił skupić się na ich interakcji z przedmiotami.

Potencjał w urzeczywistnieniu swojej wizji Jakub dostrzegł w druku 3D. Założył, że pozwoli mu to zachować równowagę między projektem w programie do modelowania 3D a rzeczywistością: “Brak kontaktu z żywą materią tworzy dysonans poznawczy, co nie sprzyja realizacji projektu. Druk 3D może pomóc uniknąć sytuacji, w których projekty pozostają tylko w sferze koncepcji trójwymiarowych.” – zauważa.

Wykorzystanie w swojej pracy narzędzi wytwarzania przyrostowego pozwala mu na seryjną produkcję przedmiotów funkcjonalnych znacznie szybciej i przy obniżonych kosztach. Co najważniejsze, cały proces generuje znacznie mniej odpadów produkcyjnych, ponieważ dokonywanie bieżących korekt w projektach 3D pozwala na znaczne zminimalizowanie ryzyka błędów w ostatecznym kształcie produktu. Jakub uważa, że w większości przypadków dystrybucja źle zaprojektowanych przedmiotów musi zostać wstrzymana ze względów bezpieczeństwa, co w efekcie zwiększa marnotrastwo: “Dzięki drukowi 3D jesteśmy w stanie obniżyć koszty prototypowania do niezbędnego minimum, co w skali produkcji przemysłowej ma ogromny wpływ na środowisko.”

Technologie addytywne w tworzeniu dzieł sztuki

Jakub wiedział, że możliwości druku 3D dadzą mu szanse na pomyślne tworzenie sztuki na zlecenie Muzeum Gdańska, przy jednoczesnym zachowaniu jego filozofii zrównoważonej produkcji. Był przekonany, że coś, co do niedawna było zarezerwowane tylko dla wykwalifikowanych rzemieślników, można wykonać za pomocą wytwarzania przyrostowego znacznie szybciej i przy mniejszej ilości odpadów. Mimo że, jak twierdzi, jest niewiele rzeczy, które mogą zastąpić pracę ręczną, to uważa druk 3D za szczególnie efektywne narzędzie dla artystów: “Biorąc pod uwagę cały rynek druku 3D i możliwości, jakie otwiera, jestem pewien, że ta technologia zmienia naszą rzeczywistość.” Tłumaczy, że Muzeum musiałoby poczekać kilka lat, aby profesjonalni miniaturzyści w ogóle rozpoczęli pracę nad takim zleceniem. Jest to sztuka zapomniana, bardzo niszowa. Istnieje wąskie grono ludzi pracujących w tej dziedzinie, dlatego oferowane przez nich usługi są bardzo drogie. Zastosowanie technologii druku 3D pozwoliło natomiast na rozpoczęcie wytwarzania eksponatów natychmiast po zakończeniu projektowania.

Z pomocą pracowników Muzeum i projektantów 3D Jakub przygotowuje obecnie 4 instalacje, w których znajdą się reprodukcje:

• Domu Bursztynnika z XVII wieku,
• Gabinetu Osobliwości z XVII wieku,
• Kabinetu z 1724 roku stylizowanego na szafę barokową,
• Jaszczurki zatopionej w bursztynie datowanej na 40 milionów lat.

Te wieloelementowe eksponaty wymagały od Jakuba indywidualnego podejścia i dbałości o każdy szczegół. Przed rozpoczęciem prac projektowych i drukowaniem 3D zespół spędził godziny na dyskusjach i ocenie oryginalnej mody, architektury i mebli na podstawie rycin i obrazów z XVII i XVIII wieku. Do druku elementów wystawy i ich końcowej obróbki artysta używa sprzętu ze swojej pracowni, czyli:

• 2 M200 Plus,
• 2 Inventure,
• 3 Inkspire,
• 2 M300 Dual,
• Zortrax Apoller,
• Zortrax Ultrasonic Cleaner,
• Zortrax DSS Station.

Odtwarzanie rzeczywistości XVII wieku za pomocą nowoczesnej technologii

Pierwsze dwie ekspozycje na wystawie poświęcone są przedmiotom charakterystycznym dla XVII wieku. Obie zostały zaprojektowane tak, aby zawierały elementy drukowane w 3D, z których część miała przypominać bursztyn.

Dom Bursztynnika, który w istocie jest domkiem dla lalek, będzie pierwszym dziełem sztuki na świecie wyprodukowanym w skali 1:6 z postaciami i elementami wnętrza w całości wydrukowanymi w 3D z 200 osobnych modeli. Każda sala opowie swoją historię dzięki scenografiom zamrożonym w ruchu.
Fakty Jakub Pastuszak przygotowuje 4 instalacje zlecenie Muzeum Gdańska Dom Bursztynnika będzie pierwszym dziełem sztuki wyprodukowanym w skali 1:6 w całości wydrukowanym w 3D z 200 osobnych modeli Gabinet Osobliwości będzie składał się z 50 osobnych modeli 3D oraz przedmiotów wyprodukowanych tradycyjnymi metodami

Gabinet Osobliwości (z niem. Kunstkammer), czyli niewielki zbiór dzieł sztuki i przedmiotów zaaranżowanych tak, aby przedstawiać wybrane motywy, będzie oparty na licznych kolekcjach muzealnych z XVII wieku. Stąd będzie prezentował – dostosowane do współczesności – cechy wspólne dla różnych części świata z tego okresu. Gabinet będzie składał się z 50 osobnych modeli 3D oraz przedmiotów produkowanych tradycyjnymi metodami.

Budowę obu prac na wystawę zaplanowano w kilku krokach:

• Modelowanie 3D na podstawie materiałów źródłowych takich jak obrazy, rysunki, żywe przykłady mebli i budynków,
• Druk 3D na maszynach LPD, LPD Plus, UV LCD,
• Sklejanie modeli z mniejszych części i maskowanie widocznych połączeń za pomocą długopisu 3D,
• Szlifowanie powierzchni modeli w razie konieczności,
• Wygładzanie wydruków w urządzeniu Zortrax Apoller.

Jakub podczas całego projektu dla Muzeum będzie korzystał z trzech linii drukarek Zortrax. Maszyny LPD i LPD Plus przeznaczone są do większych modeli mebli i figur, natomiast drukarki UV LCD do odwzorowywania najmniejszych detali, takich jak rzeźby, rzeźbienia w elementach drewnianych, twarze, dłonie czy żyrandole z bursztynowymi lustrami.

Jako główne materiały projektant wybrał Z-ULTRAT Plus, Resin Basic White i przezroczystą żywicę innego producenta z pomarańczowymi i brązowymi pigmentami, które oddają kolor bursztynu. “Materiały na bazie ABS, takie jak Z-ULTRAT Plus, można poddać obróbce chemicznej w Zortrax Apoller, dzięki czemu wydruki 3D są gładkie i gotowe do umieszczenia w instalacjach.” – podkreśla Jakub. Dobór kolorów materiałów jest również celowy, gdyż monochromatyczny Z-ULTRAT Plus Ivory kontrastuje z elementami w kolorze bursztynu i nawiązuje do rzeźb sprzed 300 lat.

Projektowanie sztuki z przeznaczeniem

Obecnie Jakub gromadzi wszystkie wydruki 3D do swoich instalacji w Muzeum Bursztynu. Po otwarciu wystawy dla publiczności zaprezentujemy wszystkie prace projektanta łącznie z eksponatami skierowanymi do osób niedowidzących w osobnym artykule. W szczególności skupimy się na kabinecie z 1724 roku i modelu jaszczurki zatopionej w bursztynie. Zachęcamy do śledzenia sekcji Newsroom na naszej stronie internetowej.

W trakcie przygotowań do wystawy Jakuba Pastuszaka wspiera firma 3Druktronik, oficjalny dystrybutor sprzętu Zortrax.

Dowiedz się, jak urządzenia Zortrax M300 Plus, Zortrax Inkspire i Zortrax Apoller znajdą zastosowanie w projektach innych branż.